Στο χωριό Καστριά Αχαΐας, 9 χλμ. από την Κλειτορία και 17 χλμ. από τα Καλάβρυτα βρίσκεται το ξακουστό «Σπήλαιο των Λιμνών». Είναι ένα σπάνιο δημιούργημα της φύσης. Εκτός από τους λαβυρινθώδεις διαδρόμους, τις μυστηριώδεις στοές και τους παράξενους σταλακτιτικούς σχηματισμούς το Σπήλαιο των Λιμνών έχει κάτι το αποκλειστικά δικό του, που δεν υπάρχει σε άλλα γνωστά σπήλαια. Μέσα στο σπήλαιο υπάρχουν 13 αλλεπάλληλες κλιμακωτές λίμνες, που σχηματίζονται μάλιστα σε τρεις ξεχωριστούς ορόφους, φαινόμενο το οποίο καθιστά το σπήλαιο μοναδικό στο είδος του στον κόσμο.

Είναι παλαιά κοίτη υπόγειου ποταμού με εξερευνημένο μήκος 1980 μέτρα. Το χειμώνα που λιώνουν τα χιόνια, το σπήλαιο μετατρέπεται σε υπόγειο ποταμό με φυσικούς καταρράκτες. Κατά τους θερινούς μήνες ένα τμήμα του σπηλαίου ξηραίνεται, αποκαλύπτοντας πρωτότυπες δαντελωτές λιθωματικές λεκάνες και φράγματα ύψους μέχρι και 4μ. Το υπόλοιπο σπήλαιο διατηρεί μόνιμα νερά για όλον το χρόνο σε 13 γραφικές λίμνες.

Το νερό, που διασχίζει ασβεστολιθικά πετρώματα της Ιουρασικής περιόδου, έχει σχηματίσει κατά βάση τρία επίπεδα. Το πρώτο τμήμα, αμέσως μετά την είσοδο, είναι βατό και στεγνό και διαθέτει παχιές επιχώσεις. Το δεύτερο αποτελείται από 13 μικρές και μεγάλες λίμνες σε διάφορα επίπεδα, όπου το νερό έχει δημιουργήσει λιθωματικό διάκοσμο εξόχου ωραιότητας. Τέλος, το τρίτο τμήμα είναι στεγνό και επίπεδο. Ανέκαθεν προσιτό στον άνθρωπο ήταν μόνο το πρώτο τμήμα του σπηλαίου, το οποίο έχει μήκος 80 περίπου μέτρα.

Τα τοιχώματά του είναι στολισμένα με πολύχρωμα σταλακτιτικά και σταλαγμιτικά συμπλέγματα, ενώ από τις οροφές ύψους 30 μέτρων, κρέμονται «πολυέλαιοι», «μέδουσες» και «παραπετάσματα», με εντυπωσιακές πτυχώσεις. Οι καθρεπτισμοί τους στα ήρεμα νερά των λιμνών συναρπάζουν τον επισκέπτη.

Τουριστική Διαδρομή

Το αξιοποιημένο μήκος του σπηλαίου προς το παρόν ανέρχεται σε 500 μέτρα. Περιλαμβάνει εγκατάσταση καλλιτεχνικού φωτισμού. Ο επισκέπτης μπαίνει στο σπήλαιο από τεχνητή σήραγγα, που καταλήγει κατ’ ευθείαν στο δεύτερο όροφο. Οι διαστάσεις του τμήματος αυτού προκαλούν δέος, έκσταση και θαυμασμό. Οι λίμνες συνδέονται από υπερυψωμένες τεχνητές γεφυρούλες.

Παλαιοντολογικό ενδιαφέρον

Στον κάτω όροφο του σπηλαίου βρέθηκαν απολιθωμένα οστά ανθρώπου και διαφόρων ζώων, μεταξύ των οποίων και ιπποπόταμου. Το τμήμα αυτό προορίζεται για βιοσπηλαιολογικό εργαστήριο διεθνούς προβολής.

Οι ανθρωπογενείς επιχώσεις (εστίες, αλλεπάλληλα δάπεδα, κεραμικά ευρήματα, τροφικά κατάλοιπα, εργαλεία, υφαντικά βάρη) καθιστούν σαφή τη συνεχή αλλά όχι αδιάκοπη χρήση του σπηλαίου από την Νεολιθική Εποχή ως την Ύστερη Χαλκοκρατία. Η σημαντικότερη φάση του σπηλαίου εντάσσεται στη Νεότερη Νεολιθική Εποχή, από την οποία προέρχονται και τα περισσότερα κινητά ευρήματα της προϊστορικής χρήσης του. Τα λιγοστά νεότερα κεραμικά ευρήματα καλύπτουν χρονολογικά μία ευρεία περίοδο, από τους Ύστερους Κλασικούς έως τους Ρωμαϊκούς Χρόνους.

Εξερεύνηση-αξιολόγηση του Σπηλαίου

Το 1964 κάτοικοι των Καστριών ανέβηκαν για πρώτη φορά στο δεύτερο όροφο με ξυλόσκαλες από αναβαθμίδα ύψους 9μ. Η εξερεύνηση έγινε από τον Ελληνικό Ορειβατικό Σύνδεσμο, με τη βοήθεια του καθηγητή Ι. Μελέντη και η χαρτογράφηση από την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρία, υπό την επίβλεψη της σπηλαιολόγου Άννας Πετροχείλου. Η αξιοποίηση του σπηλαίου άρχισε το 1981 από τον Ε.Ο.Τ. (Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού) και συνεχίστηκε από την πρώην Κοινότητα Καστριών. Σήμερα την ευθύνη λειτουργίας του έχει ο δήμος Καλαβρύτων.