Λίμνη της δυτικής Στερεάς στο Δήμο Ακτίου-Βόνιτσας, στο βορειοδυτικό άκρο του νομού Αιτωλοακαρνανίας, στη χερσόνησο της Στέρνας, 5 km νοτιοδυτικά της Βόνιτσας. Η λίμνη αναφέρεται από τον Στράβωνα, ο οποίος την ονομάζει Μυρτούντιον. Η λεκάνη απορροής της περιλαμβάνει τις βορειοδυτικές υπώρειες των Ακαρνανικών ορέων και μικρούς λοφώδεις σχηματισμούς στα νοτιοδυτικά της λίμνης, η δε συνολική της έκταση ανέρχεται σε 73,2 km2.
Ο καθρέπτης της λίμνης καλύπτει επιφάνεια 10,8 km2, όταν η στάθμη της βρίσκεται στο επίπεδο της θάλασσας, όταν όμως η στάθμη της ανέλθει στο +1,0 m, η επιφάνεια του καθρέπτη αυξάνει στα 15,6 km2. Η λίμνη είναι αβαθής και το μέγιστο βάθος της βρίσκεται στα -2,9 m υπό την επιφάνεια της θάλασσας.
Ο σχηματισμός της λίμνης Βουλκαρίας οφείλεται στην δημιουργία των ρηγμάτων και τεκτονικών τάφρων της Ακαρνανίας και την καρστικοποίησή τους, μεταξύ των οποίων και η τάφρος της Παλαίρου, η οποία καλύφθηκε από την θάλασσα μέχρι την θέση της σημερινής λίμνης, κατά την Πλειόκαινο Εποχή. Στον σχηματισμό της λίμνης συνέβαλαν επίσης και τα φερτά υλικά που πλήρωσαν τη θάλασσα μεταξύ της λίμνης και του όρμου της Παλαίρου.
Η λίμνη τροφοδοτείται από τα νερά της υδρολογικής της λεκάνης, τα νερά της λεκάνης του χειμάρρου Σκλάβαινας, καθώς και τις χειμερινές υπερχειλίσεις των πηγών του Μοναστηρακίου. Η λίμνη επικοινωνεί με τη θάλασσα μέσα από τεχνητό δίαυλο μήκους 1.400 m, ο οποίος ονομάζεται δίαυλος της Κλεοπάτρας. Στο δίαυλο έχει τοποθετηθεί θυρόφραγμα, αφ’ ενός για να εμποδίζει την απορροή των νερών της λίμνης προς τη θάλασσα κατά τους χειμερινούς μήνες και αφ’ εταίρου να παρεμποδίζει την είσοδο του θαλάσσιου νερού προς τη λίμνη κατά το θέρος. Η είσοδος του θαλασσινού νερού μέσω της διώρυγας στην λίμνη, καθώς και οι υπόγειες διηθήσεις της θάλασσας επηρεάζουν τα νερά της λίμνης, τα οποία έχουν αυξημένη αλατότητα και τείνουν να καταστούν υφάλμυρα. Τα νερά της λίμνης χρησιμοποιούνταν για άρδευση και παρά την υψηλή τους αγωγιμότητα, δεν έχουν παρουσιασθεί κίνδυνοι παθογένεσης των εδαφών.
Μια μοναδική απόδραση λίγο έξω από την Βόνιτσα σε ένα μέρος που προσφέρεται για πολλές και διάφορες δραστηριότητες…
Η Βουλκαρία απέχει από την Βόνιτσα περίπου 9 χιλιόμετρα και αποτελεί μια καλή επιλογή για τους φυσιολάτρεις που σκοπεύουν να επισκεφθούν το βόρειο άκρο της Αιτωλοακαρνανίας. Πρόκειται για μια λίμνη που ενδείκνυται για περίπατο στη φύση, βαρκάδα στα μυστηριώδη νερά της, ψάρεμα ή βόλτα για την συγκομιδή φυσικών φαγώσιμων χόρτων.
Αναμφίβολα είναι ένας μαγικός υδροβιότοπος που θα σας μαγέψει τόσο με την άγρια χλωρίδα της, όσο με την ιδιόμορφη πανίδα της. Η λίμνη αποτελεί διάδρομος μετανάστευσης πουλιών, ενώ ο υγρότοπός της είναι διεθνούς σημασίας και προστατεύεται από τη συνθήκη Ραμσάρ και είναι ενταγμένη σε μια εγγραφή μαζί με τους λοιπούς υγρότοπους του Αμβρακικού κόλπου. Στην λίμνη παρατηρούνται Φαλαρίδες, Πάπιες, Ερωδιοί και αρκετά σπάνια Βίδρες.
Στην αρχαιότητα, η λίμνη αναφέρεται από τον Στράβωνα, ο οποίος την ονομάζει Μυρτούντιον. Κοντά στις όχθες της δεσπόζουν οι αρχαίες πόλεις Ανακτόριο και Πάλαιρος. Να προσθέσουμε ότι δίπλα στην Βουλκαριά βρίσκεται το κάστρο της αρχαίας Παλαίρου όπου προσφέρει μια φοβερή θέα. Ποια άλλη; Την λίμνη Βουλκαρία… Βόρεια της πόλεως της Παλαίρου απλώνεται η Λίμνη Βουλκαρία, η Λίμνη «Μυρτούντιον» κατά τον Στράβωνα. Λίμνη πιθανόν κατάλοιπο της λιμνοθάλασσας που κατέκλειε την έκταση της σημερινής πεδιάδας της Παλαίρου κατά τα Ομηρικά χρόνια. Η λιμνοθάλασσα αυτή ήταν κατά την παράδοση σωτήρας της Βασίλισσας της Αιγύπτου Κλεοπάτρας, εξαιτίας της ρηχότητας, όπως αναφέρεται: «Μετά την ήττα της Κλεοπάτρας από τους Ρωμαίους στην Ναυμαχία του Ακτίου κατά το έτος 31 μ.Χ. κυνηγημένη από τους διώκτες της, πέρασε εύκολα με τα ελαφρά πλοία της από το ρηχό αύλακα της Παλαίρου, ενώ τα βαριά οπλισμένα πλοία των Ρωμαίων εμποδίζονταν από τον πυθμένα της διόδου». Ανάμνηση του παραπάνω περάσματος της Βασίλισσας της Αιγύπτου αποτελεί η διατήρηση της επωνυμίας του Αρχαίου περάσματος ως «Μόλος της Κλεοπάτρας».
